Người di cư di chuyển qua Chiapas, Mexico trong hành trình tới Mỹ. Ảnh: THX/TTXVN

Những người bị ảnh hưởng sẽ chỉ có vài tuần để rời khỏi nước này nếu không có hình thức cư trú thay thế.

Đây là các trường hợp được chấp thuận nhập cảnh theo chương trình “CHNV” - viết tắt của Cuba, Haiti, Nicaragua và Venezuela - được chính quyền Tổng thống tiền nhiệm Joe Biden khởi động vào tháng 10/2022 và mở rộng vào tháng 1/2023. Chương trình cho phép mỗi tháng có tối đa 30.000 người từ bốn quốc gia nói trên được vào Mỹ trong thời hạn hai năm với diện nhân đạo. Khi công bố, Tổng thống Biden gọi đây là một biện pháp “an toàn và nhân đạo” nhằm giảm áp lực di cư tại biên giới Mỹ - Mexico.

Tuy nhiên, Bộ An ninh Nội địa Mỹ khẳng định đây chỉ là chương trình tạm thời. Theo lệnh mới, tình trạng pháp lý của những người được cấp phép nhập cảnh theo diện tạm trú nhân đạo sẽ bị thu hồi 30 ngày sau khi lệnh được công bố chính thức trên Công báo Liên bang, dự kiến trong tuần tới. Như vậy, thời hạn rời khỏi nước Mỹ sẽ là ngày 24/4, trừ khi người nhập cư đã xin được tư cách cư trú khác.

Theo luật sư di trú Nicolette Glazer tại bang California, lệnh này sẽ ảnh hưởng đến phần lớn những người được cấp quy chế tạm trú theo chương trình CHNV, bởi chỉ có khoảng 75.000 hồ sơ xin tị nạn chính thức được nộp tính đến thời điểm hiện tại. Điều này đồng nghĩa với việc đa số người nhập cư theo diện này sẽ rơi vào tình trạng không còn tư cách pháp lý lưu trú, không được gia hạn giấy phép lao động và có thể đối mặt với nguy cơ bị trục xuất khỏi nước Mỹ.

Các tổ chức bảo vệ quyền lợi người nhập cư đã lên tiếng phản đối mạnh mẽ quyết định của chính quyền. Bà Karen Tumlin, Giám đốc Trung tâm Hành động vì Công lý Nhập cư, cho rằng việc chính phủ bất ngờ chấm dứt tình trạng hợp pháp của hàng trăm nghìn người sẽ gây ra hỗn loạn không đáng có, đồng thời để lại nhiều hệ lụy đau lòng cho các gia đình và cộng đồng trên toàn nước Mỹ.

Trong khi đó, Tổng thống Trump vẫn kiên định với cam kết thực hiện chiến dịch trục xuất quy mô lớn nhất trong lịch sử nước này, chủ yếu nhắm vào dòng người nhập cư từ Mỹ Latinh. Cuối tuần trước, ông đã viện dẫn một đạo luật hiếm khi được sử dụng trong thời bình để trục xuất hơn 200 nghi phạm thuộc một băng đảng Venezuela sang El Salvador - quốc gia đã đề nghị giam giữ người nhập cư và cả công dân Mỹ với mức chi phí thấp.

Tình hình càng trở nên phức tạp khi hơn 7 triệu người Venezuela đã rời bỏ quê hương trong thập kỷ qua do khủng hoảng kinh tế trầm trọng dưới thời Tổng thống Nicolas Maduro, người đang chịu nhiều lệnh trừng phạt từ Washington.