Trường Sa trong tranh: 70 năm Hải quân Nhân dân Việt Nam qua góc nhìn nghệ thuật

08/05/2025 11:17

Nhân kỷ niệm 70 năm thành lập Quân chủng Hải quân Nhân dân Việt Nam (7/5/1955-7/5/2025), 50 năm giải phóng quần đảo Trường Sa, triển lãm mỹ thuật “Bài ca Thống nhất” đang diễn ra tại Công viên Thống Nhất Hà Nội (mở cửa đến ngày 19/5) do Công ty Nghệ thuật Tân Hà Nội phối hợp với Bộ Tư lệnh Hải quân và Tổng Công ty Bảo Việt Nhân Thọ tổ chức, quy tụ gần 50 tác phẩm mỹ thuật chọn lọc với chủ đề biển đảo và người lính hải quân.

Chú thích ảnh

"Sự kiện Vịnh Bắc Bộ ngày 5-8-1964", tranh sơn dầu của hoạ sỹ Lê Huy Toàn.

Tâm điểm của triển lãm là những tác phẩm mang đậm tính lịch sử do các họa sĩ quân đội kỳ cựu như Lê Huy Toàn và Phạm Ngọc Liệu thể hiện.

Hai bức tranh sơn dầu “Sự kiện vịnh Bắc bộ ngày 5/8/1964” và “Đánh đuổi tàu Maddox” tái hiện sinh động thời khắc oai hùng khi Hải quân Nhân dân Việt Nam lần đầu tiên trực tiếp đối đầu và đánh đuổi tàu khu trục Mỹ. Đằng sau mỗi đường nét là những chứng nhân sống – những họa sĩ từng theo chân chiến sĩ ra trận, mang theo ký họa, lưu giữ lịch sử bằng chính đôi mắt người trong cuộc.

Chú thích ảnh

"Tiếp nhận hàng từ tàu không số ở Cà Mau", tranh sơn dầu của hoạ sỹ Phạm Ngọc Liệu.

Trong khi đó, loạt tác phẩm “Hòn Dáu” (phấn màu) và “Tiếp nhận hàng từ tàu không số ở Cà Mau” của Phạm Ngọc Liệu đưa người xem trở về huyền thoại đường Hồ Chí Minh trên biển. Từ bến K15 ở Hòn Dáu đến các bãi biển miền Nam, hàng nghìn tấn vũ khí và chiến sĩ đã vượt qua sóng dữ để tiếp sức cho tiền tuyến, tạo nên kỳ tích quân sự hiếm có trên thế giới. Qua tranh, câu chuyện trở nên gần gũi, cảm động, gợi nhớ một thời “lặng thầm mà vang dội”.

Chú thích ảnh

Bác Hồ với Hải quân. Tranh sơn dầu của hoạ sỹ Nguyễn Thanh Tùng.

Dòng chảy lịch sử được tiếp nối qua những tác phẩm mang phong cách hiện đại, đậm tính biểu cảm của lớp họa sĩ sau. Họa sĩ Nguyễn Thanh Tùng ghi dấu với bức “Bác Hồ với Hải quân”, phác họa lại hình ảnh Bác rạng rỡ bên bến vịnh Hạ Long năm 1962. Ánh mắt Bác hướng về biển khơi, ánh lên niềm tin vào tương lai của lực lượng hải quân, cùng câu nói bất hủ: “Ngày trước ta chỉ có đêm và rừng. Ngày nay ta có ngày, có trời, có biển. Bờ biển ta dài, tươi đẹp, ta phải biết giữ gìn lấy nó".

Chú thích ảnh

"Em yêu Hoà bình", tranh sơn dầu của hoạ sỹ Nguyễn Thu Thuỷ.

Chú thích ảnh

"Lá cờ gốm ở Trường Sa", tranh sơn dầu của hoạ sỹ Nguyễn Thu Thuỷ.

Chú thích ảnh

"Kéo cờ giải phóng đảo Sơn Ca ngày 25-4-1975", tranh sơn dầu của hoạ sỹ Nguyễn Thu Thuỷ.

Một dấu ấn nghệ thuật mạnh mẽ đến từ họa sĩ Nguyễn Thu Thủy – người nhiều năm gắn bó với Trường Sa qua các công trình gốm sứ khẳng định chủ quyền biển đảo. Ba bức sơn dầu trưng bày lần này, đặc biệt là “Em yêu hòa bình” – hình ảnh em bé trong bộ đồng phục hải quân thiếu nhi, tay nâng chim bồ câu trắng – vừa hồn nhiên, vừa thiêng liêng, như lời nhắn nhủ thế hệ mai sau về giá trị của hòa bình và độc lập.

Chú thích ảnh

"Hiên ngang Trường Sa", tranh sơn mài của Phạm Hoàng Văn.

Chú thích ảnh

"Tình ca Trường Sa", tranh sơn dầu của Lê Thế Anh

Chú thích ảnh

"Bài ca lính đảo", tranh lụa của Đào Thế Am.

Triển lãm còn ghi nhận sự đa dạng trong phong cách thể hiện và cảm hứng sáng tạo. Từ vẻ hiên ngang, hùng dũng trong “Hiên ngang Trường Sa” của Phạm Hoàng Văn, “Tình ca Trường Sa” của Lê Thế Anh, đến nét phóng khoáng, nhẹ nhàng trong tranh lụa “Bài ca lính đảo” của Đào Thế Am. Chiếc áo lính hải quân trắng muốt, yếm xanh viền sóng tượng trưng cho biển trời, hiện lên như biểu tượng của lòng quả cảm và sự lãng mạn giữa trùng khơi.

Chú thích ảnh

Hoa bên người lính đảo. Tranh sơn dầu của Trần Thanh Long

Chú thích ảnh

Phút bình yên trên đảo Phan Vinh. Tranh sơn dầu của Nguyễn Thuỳ Vân

Chú thích ảnh

"Tình ca biển đảo", tranh sơn dầu của Tạ Quang Tâm.

Chú thích ảnh

"Tàu cứu hộ Trường Sa", tranh sơn dầu của Ngân Chài.

Không chỉ là chiến đấu, người lính đảo còn hiện diện đời thường qua các tác phẩm như “Hoa bên người lính đảo” của Trần Thanh Long, hay “Phút bình yên trên đảo Phan Vinh” của Nguyễn Thùy Vân, "Tình ca biển đảo" của Tạ Quang Tâm, "Mùa xuân trên đảo" của Nguyễn Thị Thiền, "Sóng ở Trường Sa" của Đỗ Sự... Họ vừa là chiến sĩ, vừa là nghệ sĩ – chơi đàn, thổi sáo giữa tiếng sóng – những giây phút thảnh thơi quý giá giữa trùng dương đầy bão tố.

Chú thích ảnh

"Bình minh đảo Trường Sa", tranh sơn dầu của Trịnh Nam.

Dưới nét vẽ sơn mài, sơn dầu, Acrylic nhiều bức tranh như “Nhà giàn DK1” (Trần Tuấn Long, Đoàn Văn Thân), “Hừng đông” (Hoàng Thanh Như), “Biển thức” (Lương Nguyên Minh), hay “Nắng đảo Trường Sa” (Trịnh Nam), "Những cột mốc chủ quyền" (Đỗ Ngọc Dũng) thể hiện cuộc sống khắc nghiệt nhưng tràn đầy nghị lực của chiến sĩ hải quân giữa đại dương. Những tia bình minh, ánh hoàng hôn, sắc nước trời trong trẻo hay dữ dội – tất cả như hòa vào tinh thần “sẵn sàng hy sinh vì chủ quyền biển đảo thiêng liêng”.

Chú thích ảnh

"Những cột mốc chủ quyền", tranh Acrylic của Đỗ Ngọc Dũng.

Chú thích ảnh

"Nhà giàn DK1", tranh sơn dầu của Đoàn Văn Thân.

“Bài ca Thống nhất” không chỉ là một triển lãm mỹ thuật, mà còn là một bản giao hưởng bằng màu sắc và cảm xúc. Mỗi tác phẩm là một lời tri ân, một biểu tượng của lòng yêu nước, khát vọng hòa bình, ý chí kiên cường của dân tộc Việt Nam nơi đầu sóng ngọn gió. 70 năm trưởng thành và lớn mạnh của Quân chủng Hải quân được tái hiện sống động, đầy tự hào qua từng nét cọ, như một món quà nghệ thuật ý nghĩa gửi tới những người lính biển và đất nước.

Họa sĩ Nguyễn Thu Thủy
Nguồn baotintuc.vn
Viết bình luận mới